10 საინტერესო ფაქტი ფეხბურთში პირველი მსოფლიო თასის შესახებ.

ზუსტად 90 წლის წინ, 1930 წლის ზაფხულში, ურუგვაში გაიმართა პირველი მსოფლიო თასი. იმ დროს ევროპულმა გუნდებმა არ გამოხატენ ინტერესი ტურნირისადმი. ევროპულ გუნდებს არ სურდათ თავიანთი ქვეყნების ჩემპიონატების შეჩერება და არც ურუგვაიმდე გრძელი მოგზაურობა ხიბლავდათ. მხოლოდ FIFA– ს პრეზიდენტ ჟიულ რიმეს ჩარევამ გამოასწორა სიტუაცია. შედეგად, მსოფლიო ჩემპიონატში მონაწილეობა მიიღეს საფრანგეთმა, ბელგიამ, იუგოსლავიამ და რუმინეთმა (სამწუხაროდ ვერცერთ მათგანი ვერ გავიდა საპრიზო ადგილზე). ურუგვაის ჩემპიონატში სულ 13 ქვეყნის ეროვნული ნაკრებები მონაწილეობდა.

 

10 საინტერესო ფაქტი პირველი მსოფლიო თასის შესახებ.

  1. რუმინეთის მეფემ კაროლ II- მ გადაწყვიტა პირადად მიეღო მონაწილეობა მოთამაშეთა ტურნირისთვის მომზადებაში და ეროვნული ნაკრების ერთ-ერთი მწვრთნელი გახდა. გარდა ამისა, მან გამოსცა ბრძანება, რომ სპორტსმენებს ხელფასები შეენარჩუნებინათ, იმის მიუხედავად, რომ ფეხბურთელები საკმაოდ გრძელი პერიოდის განმავლობაში ტოვებდნენ საკუთარ ეროვნულ ჩემპიონატს.
  2. ფრანგი ლუსიენ ლორანტი მსოფლიო ფეხბურთის ისტორიაში შევიდა, როგორც მსოფლიო ჩემპიონატებში გატანილი პირველი გოლის ავტორი. 1930 წლის 13 ივლისს საფრანგეთი – მექსიკა მატჩის მე -19 წუთზე მან გაიტანა გოლი. არგენტინასთან მორიგი თამაშის დროს, ლორანი მძიმედ დაშავდა და ამ ჩემპიონატში გამოსვლა აღარ გაუგრძელებია. ზოგადად ლორენი შედეგიანობით არ გამოირჩეოდა, მან საფრანგეთის ნაკრებში 10 მატჩი ჩაატარა და მხოლოდ 2 გოლი გაიტანა. სამაგიეროდ ის კარგ ჯანმრთელობით გამოირჩეოდა და 97 წელი იცოცხლა. უკვე სიბერეში, ყოფილმა ფეხბურთელმა განაცხადა, რომ მას მედიკამენტი არასდროს მიუღია, იმის მიუხედავად, რომ მისი ვაჟი ფარმაცევტი იყო.
  3. საინტერესოა, რომ ამ ჩემპიონატის მონაწილეთა შორის ყველაზე ხანგრძლივად არგენტინელი ფრანცისკო ვარალიო ცოცხლობდა. იგი 2010 წელს, 100 წლის ასაკში გარდაიცვალა. არგენტინული ფეხბურთის მრავალი ვარსკვლავი დაესწრო ფრანცისკო ვარალიოს დაკრძალვას.
  4. აღნიშნული მსოფლიო ჩემპიონატის ყველა მატჩი ერთ ქალაქში მონტევიდეოში ჩატარდა (ფეხბურთის მსოფლიო ჩამპიონატების ისტორიაში, ეს ერთადერთი ასეთი შემთხვევაა). თამაშები ტარდებოდა სამ სტადიონზე, მატჩების უმეტესობა Centenario- ში ჩატარდა, რომელიც სპეციალურად ჩემპიონატისთვის ააშენეს. სამუშაოების საერთო ღირებულება ერთ მილიონ აშშ დოლარას შეადგენდა. “ცენტენარიოში” გაიმართა ფინალური მატჩი. ოფიციალური მონაცემების თანახმად, ფინალს 68,000 მაყურებელი დაესწრო. თუმცა, არაოფიციალური წყაროების თანახმად, იმ დღეს სტადიონზე მინიმუმ 90,000 გულშემატკივარი შეიკრიბა.
  5. ურუგვაელმა ჰექტორ კასტრომ, 13 წლის ასაკში, ელექტრო ხერხის გამოყენებისას მარჯვენა ხელი დაკარგა. მიუხედავად ამისა ის ოცნებობდა – გამხდარიყო ცნობილი ფეხბურთელი. და კასტრომ ეს შესძლო, 1930 წელს იგი შეუერთდა ურუგვაის ეროვნულ გუნდს და გახდა მსოფლიო ჩემპიონი. ფეხბურთის კარიერის დასრულების შემდეგ, ჰექტორ კასტრო მწვრთნელად მუშაობდა.
  6. პირველი მსოფლიო ჩემპიონატი ჩატარდა სამხრეთ ნახევარსფეროში, სადაც ივლისში ზამთარია და არა ზაფხულის შუაგული. ტურნირის პირველი მატჩის განმავლობაში, რომელშიც საფრანგეთი და მექსიკა შეხვდნენ, მონტევიდეოში გათოვდა. ევროპელი ფეხბურთელებისთვის ეს ნამდვილი შოკი იყო.
  7. ჩემპიონატის წინ ურუგვაის ეროვნული ნაკრების ძირითადი მეკარის მთავარი კანდიდატი ანდრეს მასალი იყო, რომელიც ორი ოლიმპიური თამაშებისას (1924 წლის და 1928 წლის ოლიმპიადები) ეროვნული ნაკრების ძირითადი მეკარე იყო, და ორჯერვე მოიპოვა ოლიმპიური ოქრო. მსოფლიო თასისთვის მომზადების ეტაპზე, მან მოკლე ხნით დატოვა სავარჯიშო ბაზა, რათა საკუთარი მეუღლე ენახა. აღნიშნული შემთხვევა ანდრეს ძვირად დაუჯდა, ყოფილი დამსახურების მიუხედავად ის ეროვნული ნაკრებიდან გააძევეს.
  8. საინტერესო ინციდენტი შეემთხვა ფინალური მატჩის მთავარ მსაჯ ჯონ ლანჯოს, მატჩის დაწყებამდე. რამდენიმე გულშემატკივარმა რომლებმაც ვერ შესძლეს გადამწყვეტი თამაშის ბილეთის შეძენა, სტადიონზე შესაღწევად ყალბი პირადობის მოწმობები დაამზადა. პოლიციამ ყველა თაღლითი დააკავა, მაგრამ დაკავებულთა შორის შემთხვევით ფინალური მატჩის მთავარ არბიტრიც აღმოჩნდა. საბედნიეროდ, ის სწრაფად გაათავისუფლეს და მატჩის დაწყება დროულად მოხერხდა.
  9. სამხრეთ ამერიკელები სიფიცხით ყოველთვის გამოირჩევიან, განსაკუთრებით მგრძნობიარეა მათთვის საფეხბურთო თემები. ანონიმური მუქარები ფინალის არბიტრის კანდიდატად ბელგიელი ჯონ ლანჯოს დამტკიცებისთანავე დაიწყო. შესაძლო შედეგების შიშით ლანჯომ ორგანიზატორებს პირობა წაუყენა – „მატჩის შემდეგ, გემი მას პორტში უნდა დაელოდოს, რათა დაუყოვნებლად შესძლოს ევროპაში გამგზავრება“.
  10. ფინალში ურუგვაისა და არგენტინის გუნდები შეხვდნენ. პირველი სკანდალი თამაშის დაწყებამდე წამოიჭრა: თითოეულ მონაწილე გუნდს, საკუთარი ბურთით თამაში სურდა. ორგანიზატორებმა “სოლომონ ბრძენის გადაწყვეტილება” მიიღეს – პირველ ტაიმში ფეხბურთელები არგენტინელების ბურთით, ხოლო მეორეში – ურუგვაელების ბურთით ითამაშებდნენ. უნდა ითქვას, რომ საკუთარი ბურთებით თამაშმა გაამართლა: პირველ ტაიმში არგენტინელებმა საკუთარი ბურთით 2 გოლი გაიტანეს და 1 გაუშვეს. მაგრამ მატჩის მეორე ტაიმში „ურუგვაული ბურთით“ სამი გოლი მიიღეს. შედეგად, ურუგვაიმ 4-2 მოიგო და მსოფლიო ფეხბურთის პირველი ჩემპიონი გახდა. FIFA– ს პრეზიდენტმა ჟიულ რიმემ პირადად გადასცა თასი გამარჯვებულებს. მეორე დღეს, ურუგვაიში უქმე დღე გამოცხადდა, მთელი ქვეყანა აღნიშნავდა ამ გრანდიოზულ მოვლენას. არგენტინაში, პირიქით, ბუენოს-აირესის ქუჩებში აჯანყებები დაიწყო. აღშფოთებულმა არგენტინელმა გულშემატკივრებმა ქვები დაუშინეს ურუგვაის საელჩოს.